Sukcesja przedsiębiorstwa to plan biznesowy, którym oczywiście nie należy zajmować się wyłącznie
w podeszłym wieku lub w związku z perspektywą nieodległej śmierci nestora. Wówczas już zazwyczaj jest za późno, za drogo, nieskutecznie. Z punktu widzenia skuteczności planowania sukcesji istotne jest, aby zagadnienie to towarzyszyło przedsiębiorcy w procesie podejmowania wszystkich kluczowych decyzji związanych z bieżącym prowadzeniem biznesu. Istotne dla losów firmy decyzje i działania powinny współgrać, a przynajmniej nie przeszkadzać w realizacji przyjętego możliwie wcześnie planu sukcesji. Wdrożenie kompleksowego planu sukcesji, co do zasady, musi zostać przeprowadzone za życia twórcy biznesu, we współpracy z doradcami patrzącymi z boku i obiektywnie na te poczynania. Tylko wówczas mamy gwarancję powodzenia i pewność, że sukcesja nie będzie ograniczała się do wykorzystywania instrumentów prawa spadkowego, czyli zwyczajowo do napisania testamentu. Skuteczne wcielenie w życie postanowień planu sukcesji często będzie wymagało reorganizacji biznesowej i prawnej prowadzonej działalności polegającej na dokonaniu niezbędnych zapisów testamentowych, darowizn, zmian postanowień umów spółek, przekształceń, połączeń lub podziałów spółek, itp. W przypadku przedsiębiorców „jednoosobowych” koniecznym punktem wyjścia realizacji planu sukcesji będzie najczęściej zmiana formy prawnej prowadzonej działalności z osobowej na kapitałową. Realizacja planu sukcesji przedsiębiorstwa jest złożonym procesem zarówno od strony prawnej jak i ekonomicznej. Wiąże się z przewidywalnym (na szczęście) ryzykiem lub ograniczeniami. Już na etapie konstruowania planu brać należy pod uwagę skutki planowanych działań w kontekście przepisów podatkowych, ich konsekwencji na gruncie prawa pracy, ochrony konkurencji i konsumentów, przepisów branżowych w szczególności dotyczących działalności regulowanej, istniejących umów, bieżących relacji z kontrahentami i klientami. Im większy biznes tym więcej uwagi będzie wymagało opracowanie kompleksowego planu sukcesji. Zadanie to warto wtedy powierzyć  profesjonalistom zapewniającym osiągnięcie zamierzonych celów w bezpieczny sposób. Plan sukcesji powinien w szczególności brać pod uwagę potrzeby majątkowe aktualnych i przyszłych właścicieli biznesu oraz osób nim zarządzających. Mowa tu zwłaszcza o kwestiach związanych z ograniczeniem odpowiedzialności za długi przedsiębiorstwa majątkiem osobistym oraz ograniczeniem ryzyka stricte biznesowego związanego z poszczególnymi obszarami działalności. Wybierając formę prawną dla prowadzonego biznesu, w kontekście sukcesji, nie można zapomnieć o rozwiązaniach optymalnie korzystnych z podatkowego punktu widzenia. Przykładowo: różne podatkowe grupy dziedziczenia, płacące stawki podatku 12,16,20 %. Opracowując plan sukcesji należy wziąć pod uwagę  możliwości jakie daje nam polski porządek prawny. Nie tylko podstawowe przekształcenie formy działalności w spółkę prawa handlowego, ale także różnego rodzaju rozwiązania finansowe związane z rynkiem kapitałowym i ubezpieczeniowym. W aspekcie prawnym istotnym dla sukcesji w Polsce był dzień 25 listopada 2018 r. kiedy to weszła
w życie ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Nowe prawo ma przede wszystkim umożliwić przetrwanie przedsięwzięć prowadzonych w formie działalności jednoosobowej w przypadku śmierci właściciela. W poprzednim stanie prawnym śmierć przedsiębiorcy wiązała się bowiem z paraliżem decyzyjnym w firmie, trudnościach w kontynuacji rozliczeń podatkowych, wygaśnięciem koncesji i zezwoleń administracyjnych udzielonych zmarłemu, wygaśnięciem umów o pracę i niektórych umów cywilnoprawnych, czy trudnościami w dostępie do rachunków bankowych. Nowa ustawa miała za zadanie rozwiązać te problemy poprzez wprowadzenie instytucji zarządcy sukcesyjnego i powiązanych z tym rozwiązań prawnych. Nie eliminuje to z pewnością całkowicie problemów dotyczących działalności firmy zmarłego, ale umożliwia następcom prawnym dalsze jej prowadzenie w trudnym okresie bezpośrednio po jego odejściu. Wydaje się jednak, że główną korzyścią związaną z uchwaleniem nowych przepisów jest zwrócenie uwagi wielu przedsiębiorcom na sam problem sukcesji przedsiębiorstwa. W okresie pierwszych 2 lat jej obowiązywania w CEiDG zarejestrowano 19 100 zarządców sukcesyjnych,
z których 1416 (listopad 2020) pełni już swoją funkcję z powodu śmierci właściciela. Ustawa była konieczna, ale jest niewystarczająca. Dlaczego niewystarczająca ? To temat na kolejną część rozważań o sukcesji w firmie.