Artykuł polecany jest szczególnie prowadzącym firmę w formie działalność jednoosobowej. Zagrożenia, o których zazwyczaj się nie myśli lub nie wie są dosyć duże, a konsekwencje mogą spaść na najbliższych. Tymczasem wystarczy kilka prostych rozwiązań, aby spać bardziej spokojnie. Jednocześnie, dzięki podjęciu opisanych w artykule kroków, można w przyszłości łatwo dokonać sukcesji biznesowej w prowadzonej przez siebie firmie rodzinnej.

Pojęcia jak prokurent, prokura zazwyczaj są kojarzone z tzw. dużym biznesem.

Jednak od 2018 roku nawet drobny przedsiębiorca może i powinien udzielać prokury w swojej działalności. Szczególnie w sytuacji kiedy sam jest ograniczony wieloma codziennymi obowiązkami to prokurent będzie go wspierał  w różnych czynnościach związanych z bieżącym prowadzeniem firmy. Prokurentem może być osoba fizyczna, posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. I raczej należy wybrać osobę, którą obdarza się dużym zaufaniem, posiadającą stosowne kompetencje. Reprezentując przedsiębiorcę uczestniczy ona w obrocie gospodarczym i ryzyku biznesowym. Uprawnienia są bowiem dosyć szerokie i obejmują wszystkie czynności sądowe i pozasądowe, które dotyczą prowadzenia przedsiębiorstwa. Na przykład reprezentowanie w imieniu przedsiębiorcy przed wszystkimi sądami i urzędami, negocjowanie i zawieranie umów sprzedaży, najmu, podpisywanie weksli, zaciąganie kredytów i pożyczek, zawieranie umów o pracę. Ale też dbałość o kondycję finansową firmy i należności. Prokura może być w każdym czasie ustanowiona i odwołana bez szczególnych działań czy kosztów np. notarialnych. Kiedy przedsiębiorca uzna, że prokurent się nie sprawdza lub wypełnił swoją rolę zwyczajnie może go odwołać. Powołanie i odwołanie powinno być w formie pisemnej.

Pełnomocnik mikro-przedsiębiorcy
O ile zakres czynności i kompetencji prokurenta określa ustawa i nie można tego modyfikować, o tyle pełnomocnik przedsiębiorcy powinien być powołany również na piśmie, a zakres jego działań jasno określony. Kluczowa zasada jest taka – pełnomocnik nie może sprzedać firmy bez wiedzy i zgody właściciela, nie może obciążyć kredytem, hipoteką oraz ogólnie rzecz nazywając nie podejmuje ryzyka biznesowego. Jakie są zatem uprawnienia pełnomocnika, czym różni się od prokurenta i dlaczego warto takie stanowisko powołać w swojej działalności ?

Pełnomocnikiem może być tzw. osoba fizyczna, na przykład pracownik lub małżonek lub osoba prawna, na przykład biuro rachunkowe. Pełnomocnictwo ogólne dotyczy czynności związanych
z prowadzeniem przedsiębiorstwa, na przykład zawieranie umów, przyjmowanie płatności, reprezentowanie przed urzędami i sądami, czyli jest zbliżone do roli prokurenta. Jednak to przedsiębiorca może ustalić konkretny zakres, ograniczając ryzyko biznesowe. Udziela się pełnomocnictwa w określonych sprawach, obejmujących pewien powtarzalny typ czynności, na przykład do zawierania umów najmu. Jest to pełnomocnictwo rodzajowe. W niektórych sprawach pełnomocnik musi się posłużyć pełnomocnictwem udzielonym do jednej konkretnej czynności, nierzadko w formie aktu notarialnego. Jest to tzw. pełnomocnictwo szczególne wymagane w bardzo istotnych kwestiach, na przykład sprzedaż przedsiębiorstwa w imieniu właściciela, sprzedaż czy obciążenie hipoteką firmowej nieruchomości.

Jak formalnie to zrobić ?

Jak wspomniano prokurę czy pełnomocnictwo należy ustanowić w formie pisemnej pod rygorem nieważności lub opublikować on-line informację o pełnomocniku lub prokurencie w CEIDG co ma takie same skutki prawne jak udzielenie pełnomocnictwa na piśmie. Dane w CEIDG będą widoczne dla innych przedsiębiorców czy urzędów. Zatem do załatwienia sprawy urzędowej nie trzeba dostarczać dokumentu pełnomocnictwa ani płacić opłaty skarbowej za złożenie pełnomocnictwa. Przedsiębiorca może zmienić swoje decyzje w każdej chwili. Jeśli tego nie zrobi pełnomocnictwo wygaśnie po upływie okresu, na który zostało udzielone czy po realizacji czynności np.: sprzedaż firmy. W oczywisty sposób wygaśnie wraz ze śmiercią pełnomocnika lub przedsiębiorcy. Prokura z kolei wygasa z chwilą upadłości czy likwidacji firmy, śmierci prokurenta lub utraty przez niego zdolności do czynności prawnych np.: w wyniku popełnienia przestępstwa. Uwaga śmierć przedsiębiorcy nie powoduje wygaśnięcia prokury. I to jest kluczowa informacja związana z kontynuowaniem działalności, sukcesją biznesową, bezpieczeństwem finansowym firmy i rodziny. Często prokurent jest lepszym naturalnym następcą przedsiębiorcy niż mało zaangażowana w tematy biznesowe najbliższa rodzina. Oczywiście prokurent może jak najbardziej być członkiem rodziny, choć jest to rzadszy przypadek niż w przypadku pełnomocnika.

Podsumowanie

Podsumowując korzyści z ustanowienia w firmie prokurenta lub pełnomocnika – od bieżącego wsparcia przedsiębiorcy w prowadzeniu firmy do bezpiecznej kontynuacji i zapewnienia finansowej ciągłości dla rodziny w sytuacji nagłej.

Bardzo istotna informacja na zakończenie. Prokurent lub pełnomocnik wspierają biznes za życia przedsiębiorcy. Zarządca sukcesyjny wspiera rodzinę i rodzinny biznes po jego śmierci. Warto pamiętać o tym rozróżnieniu. Mimo, że prokura nie wygasa to ustawodawca przewidział w polskim prawie instrument prawny – zarząd sukcesyjny na wypadek śmierci przedsiębiorcy.